اصل آزادی اراده در قراردادهای بازیکنان فوتبال
امروزه، اصل آزادی اراده موجب محدود شدن دخالت حکومت‌ها در روابط خصوصی و دوجانبه اشخاص خصوصی شده است و جامعه آزاد است تا با توجه به نیازهای خود، عنوان و محتوای قراردادهای خود را ذیل این اصل برگزینند و دولت‌ها با قواعد عمومی، خواسته‌های جامعه را منظم می‌نماید[۱]. همین نظم موجب می‌شود تا محدودیت‌هایی با توجه به طرفین و نوع قراردادها در راستای تضمین حقوق و آزادی‌های فردی اعمال شود[۲].
افراد عادی در انتخاب شغل و محل کار خود از آزادی‌های زیادی برخوردار هستند و این آزادی محدود به بازار کار و توانایی‌های شخصی افراد است اما مسئله برای ورزشکاران حرفه‌ای متفاوت‌تر است و هنگامی که تحت قراردادی با باشگاهی هستند، نمی‌توانند در سایر باشگاه‌ها حاضر شوند و لذا از این نظر می‌توان گفت که آزادی محدودتری نسبت به سایرین دارند اما این محدودیت پایه منطقی دارد[۳]. بخش چهارم مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا درخصوص ثبات تعهدات قراردادی بازیکنان و باشگاه‌ها تمهیداتی را پیش بینی نموده است. قراردادها ازنظر فیفا محترم و الزام آور هستند و طرفین باید آن‌ها را رعایت کنند و هرگونه نقض تعهدی باید با جریمه یا محرومیت مواجه گردد.
افراد عادی در انتخاب شغل و محل کار خود از آزادی‌های زیادی برخوردار هستند و این آزادی محدود به بازار کار و توانایی‌های شخصی افراد است اما مسئله برای ورزشکاران حرفه‌ای متفاوت‌تر است و هنگامی که تحت قراردادی با باشگاهی هستند، نمی‌توانند در سایر باشگاه‌ها حاضر شوند و لذا از این نظر می‌توان گفت که آزادی محدودتری نسبت به سایرین دارند اما این محدودیت پایه منطقی دارد. بخش چهارم مقررات وضعیت و انتقال بازیکنان فیفا درخصوص ثبات تعهدات قراردادی بازیکنان و باشگاه‌ها تمهیداتی را پیش بینی نموده است. قراردادها از نظر فیفا محترم و الزام آور هستند و طرفین باید آن‌ها را رعایت کنند و هرگونه نقض تعهدی باید با جریمه یا محرومیت مواجه گردد.
ورزشکاری که قصد انتقال به باشگاه دیگر را دارد صرفاً ذیل کلیات حقوق تعهدات قرار ندارد و می‌بایست از قواعد و مقررات پذیرفته‌شده و لازم الاجرا ورزشی نیز تبعیت نماید و این‌گونه محدودیت‌هایی بر آزادی ورزشکاران افزون بر سایرین قرار می‌گیرد. این محدودیت‌ها همان‌طور که دیوان دادگستری اروپا [۴]بیان می‌کند ناشی از ماهیت خاص ورزش می‌باشد[۵].
فرض کنید اگر چنین جریمه و محرومیت‌هایی وجود نداشت، در حین مسابقات و بازی‌های لیگ، ممکن بود بازیکنی باشگاه خود را تغییر بدهد و این هم برای تیم قبلی و هم برای رقیبان که کار آنالیز رقبا را انجام می‌دهند، مشقت هایی را به همراه داشت و نمی‌دانستند برای بازی بعد ممکن است چه کسی به تیم اضافه شود و یا از تیم کنار رود. از طرف دیگر ممکن بود هر لحظه باشگاه همکاری خود با بازیکن را به هر دلیلی قطع کند و این اختیار تبدیل به اهرمی غیرمنصفانه برای باشگاه‌ها می گردید تا بازیکنان را تحت‌فشار قرار دهند. از سوی دیگر، باشگاه های رقیب می توانستند، بازیکنان حرفه‌ای تیم مقابل را قبل از مسابقه مهمی با پیشنهاد بالاتری به خدمت بگیرند. این موارد تنها مثال‌هایی برای عدم وجود ثبات قراردادی بود و بدون شک مشخص می‌شود که ثبات قراردادی یکی از لازمه‌های فوتبال است و تعادل رقابتی را که از جذابیت‌های فوتبال است، تضمین می نماید[۶].
از سوی دیگر، همچون قواعد حاکم بر حقوق کار که در روابط میان کارگر و کارفرما حاکم است، مقنن تلاش نموده است تا از طرف ضعیف تر حمایت کند[۷]. این هدف و تلاش در رویه و مقررات فیفا نیز به خوبی مشهود است.
در واقع قواعد جدید فیفا ،طبق آنچه بیان شد، سعی بر حفظ تعادل فی‌مابین هزینه‌هایی که باشگاه‌های ضعیف‌تر برای تمرین دادن و استعدادیابی داشتند و حق آزادی بازیکنان برای انتخاب باشگاه بعدی و همچنین ثبات قراردادی برقرار کند.
در شکل گرفتن سیستم و مقررات انتقال نقش دیوان داوری ورزش نیز بسیار پررنگ و حائز اهمیت بوده است. رسیدگی به پرونده‌های مرتبط با این مقررات موجب شده است تا رویه‌ای به وجود آید و به‌عنوان اصول هدایت‌کننده‌ای به آن‌ها نگاه شود و وکلا با در نظر گرفتن این پرونده‌ها تصمیم به طرح دعوی یا عدم آن می‌گیرند[۸] .
موسسه حقوقی کاراندیش داتا یکی از بهترین موسسات حقوقی تهران با وکلا و اساتید مجرب دانشگاه‌ها آماده‌ی ارائه‌ی خدمات در حوزه‌ی حقوق ورزش خواهد بود. در صورت داشتن سوال، می‌توانید نظر خود را در قسمت دیدگاه با ما به اشتراک بگذارید.
برای اطلاعات بیشتر روی عناوین زیر کلیک کنید:
- حقوق ورزش
- حقوق ورزش در ایران
- دیوان داوری ورزش
- حقوق بین المللی ورزش
- قانون فیر پلی مالی یوفا
- فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا)
حقوقدان محمد رسول باختر
مراجع:
[۱] کاتوزیان، ناصر، دوره مقدماتی حقوق مدنی، چاپ سوم، انتشارات شرکت انتشار، تهران، ۱۳۷۴، ص ۱۲.
[۲] ابدی، سعیدرضا، مسئولیت دولت نسبت به تحقق حقوق بنیادین کار در ایران، مجله تحقیقات حقوقی، دوره ۱۳، شماره ۱۰۵، تابستان ۱۳۸۹، صص. ۳۴۱-۳۷۸.
[۳]
Petrich, Ray. Contract Matters and Disciplinary Procedures in Professional Sport. Sask. L. Rev. 39 (1974): 213, p. 213; Also Duval, Antoine, and Ben Van Rompuy, eds, Op. cit, p. 2: “we know that sporting regulators can invoke specific legitimate objectives (such as maintaining competitive balance or encouraging the recruitment and training of young players) to justify the restrictions they
“.impose on the freedom to work of professional athletes
[۴]
Union royale belge des sociétés de football association ASBL v Jean-Marc Bosman, Royal club liégeois SA v Jean-Marc Bosman and others and Union des associations européennes de football (UEFA) v Jean-Marc Bosman [1995] Case C-415/93 (Cour d’appel de Liège – Belgium); Olympique Lyonnais
.(SASP v Olivier Bernard and Newcastle UFC [2010] Case C-325/08 (Cour de cassation – France
[۵]
.Weatherill, Stephen, Op. cit, p. 205
[۶]
.Petrich, Ray, Op. cit, pp. 213-214
[۷] عراقی، سید عزت الله، حقوق کار، جلد اول، چ پانزدهم، انتشارات سمت، تهران ۱۳۹۳، ص ۲۰-۲۱.
[۸]
.Weatherill, Stephen, Op. cit, p. 230